Правото на пристап до енергија и енергетската криза

  

                                                    © PEi Power Engineering International

    Развојот на општествата, зголемувањето на човековата популација, како и процесот на глобализација, неминовно ја зголеми и потребата од пристап до енергија. Пристапот до современи енергетски услуги е предуслов за надминување на сиромаштијата и почитување на основните човекови права. Постојат истражувања кои покажуваат позитивна корелација помеѓу стапката на нето потрошувачката на енергија на земјите и рангот на нивниот индекс на човековиот развој (ИЧР), потврдувајќи дека варијаблите на ИЧР се позитивни поради влијанието на зголементата достапност на енергија. Недостатокот или тешкотиите во пристап до модерните енергетски услуги од страна на домаќинствата се нарекува „енергетска сиромаштија“, и се однесува особено на пристапот до електрична енергија. Имено, голем број на недоволно развиени општества сè уште имаат проблеми да пристапат до електрична мрежа иако правото на соодветен животен стандард како основно човеково право подразбира и право на пристап до (електрична) енергија.

Заштита на животната средина преку механизмите за човекови права (2)

Европскиот систем за заштита на човековите права

    Изминатата деценија кај активистите и организациите за заштита на животна средина се вроди тенденција да го користат Европскиот систем за заштита на човековите права за да помогнат во справувањето со еколошките проблеми. Бројни меѓународно правни стандарди развиени од Советот на Европа - особено засметувајќи ги и Европската конвенција за човекови права (ЕКЧП), Европската социјална повелба и Бернската конвенција за заштита на европскиот див свет и природните живеалишта – редовно и успешно се повикувани пред судовите во прашањата за заштита на животната средина.

Европскиот суд за човекови права досега има одлучено по околу 300 случаи поврзани со животната средина, применувајќи концепти како што се правото на живот, слободата на говорот и семејниот живот за третирање на широк спектар прашања и проблеми од областа, вклучувајќи загадување, вештачки или природни катастрофи и пристап до информации за животната средина. Европската конвенција за човекови права исто така е често користена од активисти на национално ниво со цел да ги охрабрат владите да преземат соодветни чекори и политики за справување со климатските промени и деградацијата на животната средина.

Заштита на животната средина преку механизмите за човекови права (1)

Судот во Стразбур како (погоден) форум за еколошки активизам

                   

   https://www.coe.int/en/web/human-rights-rule-of-law/-/environment-and-human-rights-towards-a-right-to-a-healthy-environment

1. Врамување на поимот „животна средина" во меѓународното право за човекови права (системот на ООН)

    Заштитата на животната средина, генерално гледано, се наоѓа во почетоците на нејзиното регулирање во рамките на меѓународното право, а особено кога ја анализираме низ призмата на човековите права и механизмите за нивна заштита. Иако основните инструменти за заштита на човековите права[1], кои патем се изготвени долго пред да се појави минимум консензус и колективна свест за прашањата за животната средина, не се осврнуваат на ова прашање, денес во правната теорија е општо прифатен ставот дека човековите права и животната средина се меѓусебно поврзани.[2]

Референдумот како облик на непосредна демократија и неговата употреба во еколошката сфера

         

                                                                                                      https://www.porta3.mk/slovenija-na-referendum-gi-zashtiti-vodotecite/ 

    

    Во последно време сме сведоци на важни трансформативни процеси на јакнење на правните механизми за непосредно изјаснување на граѓаните по прашања од областа на животната средина. На 11 јули оваа година граѓаните на Словенија со убедливо мнозинство на референдум одржан на државно ниво ги отфрлија предложените измени на Законот за води. Намерата на словенечката влада да го измени Законот за води предизвика жестока дебата во јавноста, особено делот кој се однесува на градење на објекти покрај водотеци, односно море, реки и езера. 

Неколку зборови за... професијата еколошки правник

Environmental Lawyer: How an Attorney Is Key to Getting Results 

Стратешки тужби против учество на јавноста (SLAPP) за прашања поврзани со животната средина – закана за демократијата и човековите права

 

https://www.coe.int/en/web/commissioner/-/time-to-take-action-against-slapps

Што се SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation)?

Овој термин се однесува на стратешки тужби покренати за да го спречат или отежнат учеството на јавноста, односно да замолчат или заплашат поединци или организации вклучени во активности од јавен интерес – кампањи, застапување, известување, итн. Овие судски процеси се иницирани најчесто од компании или бизнис- и политички моќници. Нивна мета се активисти, невладини организации, истражувачки новинари, научници и академици, како и останати граѓани кои укажале на постоење на штетни и незаконски активности, или пак изразиле критички став за прашања од политичко или општествено значење.[1]

(РСМ) Примена на Архуската Конвенција за пристап до информации, учество на јавноста во одлучувањето и пристап до правда за прашања поврзани со животната средина (2)

                      

                          

Студија на случаи од Полошкиот регион

    Целта на Архуската Конвенција[1] (во понатамошниот текст: Конвенцијата), дефининирана во Член 1, претставува придонесот кон заштитата на правото на секој поединец од сегашните и идните генерации, да живее во животна средина што е соодветна за неговото здравје и добросостојба, при што секоја договорна Страна ќе ги гарантира правата на пристап до информации, учество на јавноста во одлучувањето, и на пристап до правда за прашањата поврзани со заштитата на животната средина. Спроведувањето на Конвенцијата може да го согледаме преку анализа на нејзината примена во досегашната практика на централните и локалните власти во нашата држава. Во продолжение ќе бидат обработени два примери од Полошкиот регион на (не)соодветна примена на неколку членови од Конвенцијата.

(РСМ) Примена на Архуската Конвенција за пристап до информации, учество на јавноста во одлучувањето и пристап до правда за прашања поврзани со животната средина (1)

 Студија на случај: Градски парк „Љупчо Шкартов“, Кавадарци

Градски парк „Љупчо Шкартов“, 2018

    

    Во овој прилог, меѓу другото, ќе биде изложено постапувањето на Општина Кавадарци спротивно на начелото на активна транспарентност што Архуската Конвенција[1] (во понатамошниот текст: Конвенцијата) и релевантното национално законодавство го стипулираат како обврска на јавните власти, а особено локалната самоуправа. Следствено, ќе биде аргументирано како ова (не)постапување ја спречи засегнатата јавност да го искористи и своето право на учество во носењето на одлуки поврзани со животната средина.

Енергетската сиромаштија како суштински предизвик во преминот кон климатски неутрална Европска Унија

 https://www.downtoearth.org.in/news/energy/the-extent-of-india-s-energy-poverty-48966

    Комуникацијата на Европската Комисија за „Европски зелен договор“[1] се заснова на определбата за зголемување на климатските амбиции на ЕУ за 2030 и 2050 година. Eден од најгорливите предизвици во остварувањето на заложбата за климатски неутрална Унија претставува енергетската сиромаштија со која се соочуваат определени региони во ЕУ.

Охридското Езеро - дел од режимот на заштита на Рамсарската Конвенција за водни живеалишта од меѓународно значење

 

    Конвенцијата за водни живеалишта од меѓународно значење (Рамсарска Конвенција) користи широка дефиниција за видовите водни живеалишта опфатени со неа. Имено, тука спаѓаат езера и реки, мочуришта, блата, влажни пасишта и тресетници, оази, утоки, делти, крајбрежни морски области, мангрови и корални гребени, како и локалитети создадени од човекот, како рибници, резервоари итн.[1] Општо земено, водните живеалишта (wetlands) се предели каде заситеноста со вода е доминантен фактор што ја одредува природата на развојот на почвата и видовите на растителни и животински заедници што живеат во почвата и на нејзината површина.[2]

Climate Anxiety Is An Overwhelmingly White Phenomenon

Is it really just code for white people wishing to hold onto their way of life or to get “back to normal?”

                        https://www.gulftoday.ae/lifestyle/2019/11/27/in-us-climate-anxiety-churns-up-psychological-storm

    The climate movement is ascendant, and it has become common to see climate change as a social justice issue. Climate change and its effects—pandemics, pollution, natural disasters—are not universally or uniformly felt: the people and communities suffering most are disproportionately Black, Indigenous and people of color. It is no surprise then that U.S. surveys show that these are the communities most concerned about climate change.

(РСМ) Државниот инспекторат за животна средина воспостави соработка со новиот Граѓански инспекциски совет

    

  https://nezavisen.mk/formiran-gragjanski-inspekciski-sovet/

    

    На 22-ри март оваа година беше формирано ново тело, Граѓански инспекциски совет кој го сочинуваат дваесет и шест невладини организации, здруженија на граѓани и високообразовни институции активни на полето на заштитата на животната средина. Новоформираното тело ќе соработува со Државниот инспекторат за животна средина на РСМ, доближувајќи ја работата на овој државен орган поблиску до проблемите на граѓаните.

Момент на вистината за климатските амбиции на ЕУ

                       

                             https://gasnaturally.eu/wp-content/uploads/2020/03/ESQxCMxWsAAx-FR.jpg

    Четвртиот круг преговори на Европскиот Парламент, Советот и Комисијата околу новата Регулатива на Европскиот Парламент и Советот за воспоставување рамка за климатска неутралност, популарно позната како Европски климатски закон, заврши на 12-ти март оваа година. Носењето на климатската регулатива претставува приоритет за португалското претседателство со Советот на ЕУ, но се чини дека тврдите позиции на Советот и Парламентот ризикуваат да го одложат нејзиното усвојување.

Неколку зборови за... циркуларната економија

 

Судот на правдата на Европската Унија и заштитата на животната средина (видео)

 

Европскиот зелен договор и климатската цел за „нула емисии“

https://www.onthemosway.eu/15-organisations-from-the-transport-sector-call-for-a-bold-and-realistic-european-green-deal/?cn-reloaded=1

    Европскиот зелен договор (European Green Deal) на Европската Унија означи нова ера во начинот на кој Унијата ги води и развива своите политики. Целите на „Европскиот зелен договор“ беа утврдени во Комуникација на Европската Комисија усвоена во декември 2019 година. Определбите содржани во овој договор се продукт на посветеноста на Европската Комисија за справување со климатските промени и предизвиците поврзани со животната средина.

Зошто блог за Еколошко право и политики?

    Целта на овој блог е да се ангажира со актуелните проблеми и предизвици поврзани со заштитата на животната средина во нашата држава, регионот, Европа, и пошироко, да ги доближи и поблиску да ја запознае јавноста со нивната важност и итноста за нивно решавање.

Сега, како никогаш повеќе, станува јасно дека јавните политики и дебати треба да се фокусираат на грижата за гарантирање на високо ниво на заштита на животната средина, сфатена во нејзината најширока смисла. Човековата благосостојба и здравје се неразделен дел од мисијата за зачувување и унапредување на квалитетот на животната средина и борбата против климатските промени. Оттаму, овој блог има за намера да расветли одредени значајни прашања поврзани со овие теми, ставајќи ги во функција на тековно и идно креирање на „зелени“ политики, акции и активности, но и да повика на спречување на таквите кои ѝ штетат на животната средина и го деградираат нејзиниот квалитет и целовитост.

Во подготовката на блогот „Зелена иницијатива“ учествуваат студенти, правни експерти, практичари, како и други активни чинители кои делуваат на полето на заштитата на животната средина.

Почнуваме! Со среќа!

 

                                Images: Unsplash/Markus Spiske / https://friendsoftheearth.uk/northern-ireland